19 marca 2018

Recenzja książki: „Zalękniony mózg” C.M. Pittman i E.M. Karle

Sprawdź, jak dzięki sile neuronauki pokonać zaburzenia lękowe, ataki paniki i zamartwianie się

Osoby zmagające się z napadami lęku często nie są świadome mechanizmów i miejsc powstawania tego odczucia. Neuronauka określa te kwestie bardzo precyzyjnie – lęk rodzi się w ciele migdałowatym, odpowiadającym za reakcje na zewnętrzne bodźce typu „walcz lub uciekaj” oraz w korze mózgowej związanej z naszymi myślami, czyli zamartwianiem się, obsesjami i ruminacjami (ponowne przeżywanie w myślach starych trudności). Co jednak ważniejsze, współczesna wiedza o budowie i funkcjonalności mózgu pozwala nam wreszcie przejąć kontrolę nad tak dokuczliwym odczuciem, jakim jest lęk.

Autorki książki przedstawiają sprawdzone strategie walki z lękiem oparte na najnowszych badaniach w dziedzinie neuronauki. W zrozumiały sposób omawiają, w jaki sposób lęk powstaje w mózgu i pokazują, jak wykorzystać te informacje w praktyce. Zawarte w książce ćwiczenia i wskazówki uczą m.in., jak rozpoznawać i eliminować objawy nadchodzącej paniki, wyciszać lęk przed zaśnięciem, czy modyfikować negatywne schematy myślowe – a tym samym odzyskać panowanie nad własnym życiem.

Może to dotyczyć każdego z nas (fragment książki)

„Jak co dzień rano, jedziesz samochodem do pracy. Nagle w twojej głowie pojawia się myśl: Czy wyłączyłem gaz? Przypominasz sobie po kolei wszystkie czynności wykonywane przed wyjściem z domu, ale nie pamiętasz, czy wyłączałeś kuchenkę. Pewnie tak, ale… co jeśli jednak tego nie zrobiłeś? Lęk zaczyna narastać, gdy wyobrażasz sobie, jak twoje mieszkanie staje w płomieniach. W tym momencie kierowca samochodu jadącego przed tobą gwałtownie hamuje. Mocno ściskasz kierownicę i wciskasz hamulec, zatrzymując się w ostatniej chwili. Czujesz, że robi ci się gorąco, a twoje serce bije jak szalone, ale jesteś bezpieczny. Bierzesz kilka głębokich wdechów. O mały włos!
Może się wydawać, że lęk czai się wszędzie dokoła nas. Jeśli uważnie przeczytasz powyższą anegdotę, zauważysz, iż ilustruje ona dwa bardzo różne źródła lęku: nasze myśli oraz reakcje na otoczenie. Wynikają one z tego, że lęk powstaje w dwóch odrębnych obszarach ludzkiego mózgu: korze i ciele migdałowatym. Nasza wiedza na ten temat jest rezultatem wielu lat badań z zakresu neuronauki, czyli dziedziny zajmującej się strukturą i funkcjonowaniem układu nerwowego, w tym mózgu.

Przytoczony powyżej przykład, w którym pojawia się wyobrażenie włączonej kuchenki i rzeczywiste hamowanie, ilustruje podstawowe założenie niniejszej książki: lęk może powstawać w mózgu na skutek dwóch niezależnych procesów, a by terapia przyniosła ulgę, należy zrozumieć każdy z nich (Ochsner et al. 2009). W opisanej sytuacji lęk wzbudzony przez myśli i obrazy związane z pozostawieniem na cały dzień włączonej kuchenki zaistniał w korze mózgu. Z kolei informacje uzyskane w wyniku innego procesu, zachodzącego w ciele migdałowatym, umożliwiły szybką reakcję i uniknięcie stłuczki.

Każdy z nas może doświadczać lęku powstającego w obu wspomnianych częściach mózgu. Niektórzy odkrywają, że w ich przypadku uczucie to częściej pojawia się częściej na skutek jednego z dwóch możliwych procesów. Czytając kolejne rozdziały, przekonasz się, że właściwe rozróżnianie procesów powstawania lęku i radzenie sobie z każdym z nich w jak najskuteczniejszy sposób jest bardzo istotne. Zadaniem niniejszej książki jest wyjaśnienie różnic między tymi procesami, pokazanie, jak lęk powstaje w ramach każdego z nich, oraz przedstawienie praktycznych strategii modyfikowania odpowiedzialnych za nie połączeń mózgowych w celu zmniejszenia ograniczającego wpływu lęku na twoje życie. Pokażemy ci, w jaki sposób możesz realnie zmienić schematy działania swojego mózgu, aby rzadziej powodowały reakcje lękowe.”

Od recenzentów:

„Jest to publikacja niezwykła pośród wielu książek samopomocowych dla osób z zaburzeniami lękowymi. Autorki przedstawiają wiedzę na temat funkcjonowania mózgu w przystępny sposób, który nie przytłacza czytelnika specjalistyczną terminologią. Neuronauka staje się podstawą strategii zmniejszania poczucia dezorientacji, strachu i wstydu”.

– Sally Winston, doktor psychologii, dyrektor Anxiety and Stress Disorders Institute of Maryland w Towson

„Dzięki temu poradnikowi odkryjesz tajemnice strachu, fobii, paniki i niepokoju, a także poznasz strategie, które zwiększą twoją odporność psychiczną”.

– Reid Wilson, autor książki Don’t Panic

Parę słów o autorkach:

Catherine Pittman jest profesorem nadzwyczajnym Saint Mary’s College w Notre Dame w stanie Indiana. Jako psycholog kliniczny specjalizuje się w leczeniu uszkodzeń mózgu i zaburzeń lękowych, prowadzi też prywatną praktykę w South Bend. Jest członkiem Anxiety and Depression Association of America (ADAA). Organizuje warsztaty i seminaria dotyczące lęku i stresu.

Elizabeth M. Karle zarządza księgozbiorem Cushwa-Leighton Library w Saint Mary’s College w Notre Dame. Współpracując z Catherine Pittman, dzieli się nie tylko wynikami badań naukowych, lecz także własnym doświadczeniem osoby cierpiącej na zaburzenia lękowe.

Myślę, że jest to doskonała pozycja nie tylko dla psychoterapeutów, ale przede wszystkich dla tych wszystkich, którzy postanowili samodzielnie zmierzyć się z wrogiem-lękiem i zacząć żyć bez tego, dezorganizującego codzienne funkcjonowanie, uczucia.

W serii Psychiatria i Psychoterapia, pod patronatem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, ukazują się podręczniki autorstwa światowej klasy specjalistów przeznaczone dla psychiatrów i psychoterapeutów opisujące techniki terapii oraz monografie na temat konkretnych zaburzeń psychicznych i poszczególnych szkół terapeutycznych. Zaletą publikowanych w serii tytułów jest przede wszystkim ich bardzo wysoki poziom merytoryczny. Wszystkie publikacje powstają we współpracy ze specjalistami z ośrodków naukowych w całej Polsce. Do tej pory w ramach serii ukazały się m.in.:

Więcej interesujących lektur z serii PiP znajdziecie na stronie księgarni WUJ.


Komentarze:

  • Kilka lat temu miałam okazję uczestniczyć w wykładzie pani Catherine i muszę przyznać, że zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Akurat jestem na etapie poszukiwania lektur zahaczahących o zwalczanie lęków i fobii w ujęciu bardziej 'naukowym’ – przeczytam na pewno:)


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *