Czy i kiedy płeć ma znaczenie w życiu zawodowym?

Teorie rozwoju karier kobiet i mężczyzn koncentrowały się do tej pory na tych drugich, bowiem w społecznym mniemaniu jedynie one istniały. Rola kobiet miała ograniczać się do wzorowo wypełnianych obowiązków żony i matki, a w najlepszym przypadku do symbiozy pracy zawodowej oraz tej domowej.

Powoduje to podwójne obciążenie kobiet, które muszą wykazywać się zarówno w pracy, aby nie zostać niezauważoną podczas rozdzielania awansów oraz nienagannie prowadzić dom, aby sprostać stawianym przez społeczeństwo wymaganiom.

Normy kulturowe i społeczne wymagania

To właśnie normy kulturowe, którym jesteśmy niezmiernie podporządkowani, okazują się dyktować nam sposób bycia i funkcjonowania w społeczeństwie. To, że rodzimy się kobietą czy mężczyzną jest jedynie punktem wyjścia dla twórczej mocy kultury i niesionych przez nią stereotypów. One nadają rytm naszemu postępowaniu, które najczęściej przybiera schematyczną postać, typową dla kobiety lub mężczyzny.

Zostają nam z góry przypisane cechy, których wcale nie musimy eksponować w swoim sposobie bycia, ale które często są wymagane przez społeczeństwo.

Według tego kobiety powinny odznaczać się łagodnością, uległością i podporządkowaniem w stosunku do mężczyzn. Oni natomiast roszczą sobie prawo do monopolizacji władzy, wykazując przy tym zachowania agresywne i dominujące. Schematy są oczywiście łamane, ale wciąż nie znajdują uznania społecznego. Każde niestandardowe zachowanie zostanie natychmiast zauważone i podejmie się próby przywrócenia ustalonego i akceptowanego powszechnie porządku. Ma to m.in. miejsce w przypadku mężczyzn, którzy decydując się na poświęcenie swojego czasu na prowadzenie domu i wychowywanie dzieci, a zapewnienie materialnych podstaw funkcjonowania, pozostawiają partnerce. Takie postępowanie wkrótce napotyka się na potępienie ze strony społeczeństwa, które będzie dążyło do przywrócenia pierwotnego, ustalonego przez siebie porządku, poprzez zmianę decyzji mężczyzny na typowo standardową, czyli podporządkowaną robieniu kariery zawodowej oraz bycie pełnoprawnym żywicielem rodziny.

Płeć w świecie kariery

Dychotomia płci ustala porządek w dzisiejszych karier. Kobiety i mężczyźni wyznaczają tradycyjny podział na to, co żeńskie i męskie, tym samym gorsze i lepsze, słabsze i potężniejsze. Niestety takie stereotypowe myślenie trudno wyeliminować, ze względu na głębokie ich zakorzenienie w kulturze. Rzutuje to na dorosłe życie kobiet i mężczyzn, które z góry przyjmuje określony kształt dla przedstawicieli każdej z płci.

W sytuacji, gdy kobieta i mężczyzna wybiorą drogę kariery jako element samospełnienia, przybierze ona inną formę dla każdego z nich. Poniosą oni różne koszty, aby dostać się na szczyt. Po jego osiągnięciu ich zachowanie będzie podporządkowane roli rodzajowej, jaką podarowała im w dziedzictwie natura.

Mimo, że wymagania stawiane menedżerom niezależnie od ich płci są podobne, kobiety muszą nieustannie wykazywać swoją wiedzę i udowadniać, że są odpowiednią osobą na właściwym stanowisku. Być może, dlatego że pełniąc kierownicze funkcje zaburzają utrwalony przez lata porządek i podważają przekonanie, że tylko mężczyzna może być dobrym szefem.

Badania wciąż wskazują niekorzystne dla kobiet dysproporcje w przejawach życia społecznego i aktywności zawodowej. Stanowią one znikomy odsetek osób na najwyższych stanowiskach kierowniczych, a jeśli już dopuszczone są do grona kadry zarządzającej to i tak zajmują stanowiska pomocnicze lub zastępcze.

Dyskryminacja widoczna jest również w otrzymywanym przez kobiety wynagrodzeniu, za wykonywanie tych samych czynności co mężczyźni. Ci z kolei mają czasem nawet o sto procent większe zarobki, tylko z tego powodu, że są mężczyznami.

Nie dość, że kobiety są dyskryminowane na każdym etapie swojej drogi zawodowej to często padają ofiarą fizycznej i psychicznej przemocy, będącej często odzwierciedleniem posiadanej przez mężczyzn władzy. W miejscu pracy takie zachowanie zyskało miano molestowania seksualnego i mobbingu.

Do walki z tymi negatywnymi zjawiskami oraz nierównością rodzajową wychodzi prawodawstwo. Niestety są to często martwe przepisy, które pięknie wyglądają na papierze, ale nie mają zastosowania w rzeczywistości. Tu władze sprawują utrwalone przez lata stereotypowe poglądy, które uznają często naganne zjawiska jako coś normalnego i prawidłowego.

Moim celem jest pokazanie, jak płeć determinuje nasze życie, zwłaszcza sfery, dotykające samospełnienia zawodowego oraz pokazanie różnorodności wyborów stawianych przed kobietami i mężczyznami, ale także ograniczenia w ich realizacji.

Kwestia dyskusji nad dychotomią płci oraz jej wpływem na nasze życie jest jak otwarta księga, a moim priorytetem jest pokazanie jednego z jej rozdziałów, już wkrótce na blogu m.in. o syndromie „rozdartej sosny”, czyli dylematu kobiet na temat wyboru pomiędzy domem i karierą, a także dużo więcej na temat determinantów specyficznej drogi kariery zawodowej kobiet i mężczyzn.