Pomoc psychologiczna skrojona na miarę, czyli jak wybrać najlepszego specjalistę dla siebie

Rozglądając się wokoło zauważasz, że dziecko się buntuje i wagaruje. W związku z dnia na dzień jest coraz gorzej i nie umiecie już rozmawiać bez podniesionego głosu. Osobiście odczuwasz raz złość, innym razem obezwładniające przygnębienie, stwierdzając, że to przesilenie lub nawet depresja. Przyglądając się tym zagadnieniom stwierdzasz, że pójdziesz do psychologa, chociaż wpada Ci także do głowy pomysł, że może lepszy byłby psychiatra, coach albo terapeuta. Chociaż sam nie wiesz, na czym polega różnica między tymi profesjonalistami?

Jak się okazuje droga do odpowiedniego gabinetu może okazać się skomplikowana i wyboista, zanim trafisz w odpowiednie miejsce. Aby ułatwić Ci dotarcie do celu czyli wybrać odpowiedniego specjalistę, przedstawiam krótki przewodnik dla tych wszystkich, którzy chcą zidentyfikować swój problem oraz rozpocząć pracę nad jego rozwiązaniem pod okiem specjalisty.

Polski rynek jest przesycony ofertami różnych specjalistów od problemów psychicznych i psychologicznych. Jednak, aby była to skuteczna pomoc, należy dobrać ją do rodzaju problemu, naszych oczekiwań, zdolności finansowych, jak również czasowych.

Jeśli chcesz się dowiedzieć jaki rodzaj terapii jest najskuteczniejszy i gdzie leży klucz do sukcesu terapeutycznego, zapraszam do lektury.

Lekarz pierwszego kontaktu

Niektórych zdziwi ten profesjonalista wśród tutaj wymienionych, ale to właśnie konsultacja u naszego zaufanego lekarza pozwoli wybrać dalszą drogę terapeutyczną. Warto umówić się z nim na wizytę, aby uniknąć psychoterapii, gdy za naszymi problemami stoją np. dysfunkcje hormonalne, jak np. zaburzenia pracy tarczycy, które potrafią wpływać na nasz nastrój i kondycję fizyczną.

Internista może także wypisać skierowanie do psychologa lub psychoterapeuty w ramach ubezpieczenia NFZ, czyli do takiego, który przyjmuje w Poradni Zdrowia Psychicznego. Oprócz nich możesz uzyskać skierowanie do lekarza specjalisty, najczęściej psychiatry bądź neurologa.

Pedagog lub psycholog szkolny

Od niedawna w polskich szkołach istnieje obowiązek, aby zapewnić uczniom opiekę takiego specjalisty. Warto skorzystać z konsultacji, opowiedzieć o problemie, który zauważyliśmy u dziecka i wysłuchać tego, co specjalista może zaproponować, jako rozwiązanie tej sytuacji.

Z praktyki jednak widać, że ten zawód w placówkach szkolnych traktowany jest po macoszemu. Uczniowie kierowani są do gabinetu psychologa lub pedagoga, gdy coś „zbroją” lub uniemożliwiają przeprowadzenie lekcji. Pozbycie się dziecka z zajęć nie jest jednak rozwiązaniem. Poza tym często psycholodzy czy pedagodzy są wykorzystywani jako osoby na zastępstwo, gdy zachoruje jakiś nauczyciel etatowy.

Psycholog w szkole powinien spełniać szczególna rolę, gdyż może zauważyć i interweniować w sytuacjach, gdy zachodzi podejrzenie, że w domu ucznia dzieje się coś niepokojącego od strony psychologicznej.

Najważniejsze, aby nie dopuścić do tego, żeby dziecko uzyskało w szkole etykietkę po niekompetentnej diagnozie psychologicznej, które będzie stygmatyzowało jego dalszą karierę uczniowską, co niestety zdarza się coraz częściej.

Poradnia psychologiczno-pedagogiczna

Z pomocy poradni mogą korzystać nie tylko rodzice i prawni opiekunowie dzieci, ale także nauczyciele przedszkolni, szkolni i innych placówek, a przede wszystkim dzieci i młodzież, objęte różnymi formami opieki i edukacji.

Bez obawy o stan finansów możesz skorzystać z oferty takiej przychodni, wypełniając wcześniej odpowiedni druk (najczęściej dostępny na stronie internetowej danej placówki) i czekając na wyznaczenie daty konsultacji.

Poradnie najczęściej świadczą usługi w zakresie diagnostyki i terapii psychologicznej, logopedycznej czy pedagogicznej. Celem przychodni jest udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży w wyborze kierunku dalszego kształcenia i zawodu. Do ich kompetencji należy również pomoc w sytuacjach kryzysowych w szkole, a także udział w działaniach mediacyjnych. Poradnie wydają również odpowiednie zaświadczenia dla szkół na temat ucznia, np. o dysgrafii czy diagnozie ADHD.

Ośrodek Pomocy Rodzinie

Jednostki tego typu działają we wszystkich większych miastach pod nazwą Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie (MOPR) i realizują zadania z zakresu pomocy społecznej.

Celem działań tych jednostek jest pomoc w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, które członkowie rodzin nie są w stanie pokonać przy użyciu własnych środków, możliwości i uprawnień.

W takim ośrodku uzyskasz m.in. poradę psychologa, jak również wsparcie mediacyjne w sytuacji konfliktu w rodzinie.

Poradnia Zdrowia Psychicznego

PZP jest najczęściej pierwszym miejscem kontaktu osoby cierpiącej z powodów psychicznych z lekarzem psychiatrą lub psychologiem. Pierwsza wizyta polega na diagnozie schorzenia, z którym pojawia się pacjent, a następnie ustala się dalsze kroki postępowania w celu powrotu do równowagi psychicznej.

W kompetencjach lekarza psychiatry, oprócz diagnostyki psychiatrycznej, psychoedukacji, jak i farmakoterapii, leży wydanie skierowań na psychoterapię (indywidualną lub grupową), a także w przypadku potrzeby hospitalizacji – skierowanie do szpitala psychiatrycznego, bądź na oddział detoksykacyjny lub odwykowy.

Pamiętaj, że w PZP, która działa w ramach NFZ, konsultacja ze specjalistą jest bezpłatna.

W ramach świadczonych w poradniach usług psychologicznych możesz skorzystać z diagnozy, psychoedukacji, poradnictwa, psychoterapii indywidualnej i grupowej.

Czas oczekiwania na wizytę w Poradni Zdrowia Psychicznego jest różny, w zależności od lokalizacji, w niektórych nie ma kolejek, w innych trzeba czekać nawet kilka miesięcy.

Ośrodek interwencji kryzysowej

W przypadku, gdy nie dysponujemy ubezpieczeniem zdrowotnym, a znaleźliśmy się w sytuacji kryzysowej, możemy skorzystać z pomocy ośrodka interwencji kryzysowej. Oferuje on szybką, krótkoterminową pomoc w sytuacji trudnej bądź traumatycznej. Jego głównym celem jest redukcja lęku i udzielenie podstawowego wsparcia niezbędnego do tego, aby uchronić osobę przed dezorganizacją psychologiczną.

W ramach pomocy, terapeuta kryzysowy zapewnia poczucie bezpieczeństwa, pomaga się uspokoić, a także wskazuje możliwość dalszej pomocy. Niektóre ośrodki dysponują również pomocą prawną, doradczą czy pedagogiczną, a na pewno udzielają informacje, gdzie taką pomoc uzyskać.

Terapia indywidualna

Niestety w Polsce terapeutą może być osoba, która nie ukończyła studiów psychologicznych, ani medycznych, o specjalności psychiatria. Prowadzącym terapię może być absolwentem innych kierunków studiów, ważne jednak, aby przynajmniej posiadał certyfikat uznanej szkoły psychoterapii, akredytowanej przez renomowane i uznane Towarzystwo Naukowe, w tym Polskie Towarzystwo Psychologiczne lub Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, albo był w trakcie certyfikacji.

Koszt wizyty u takiego specjalisty to wydatek uzależniony od wykształcenia, doświadczenia specjalisty, a także miejsca i miasta w którym prowadzi praktykę.

Zakres problemów jakimi zajmuje się terapeuta podany jest najczęściej na jego stronie internetowej i tym samym może być to pierwsze miejsce, gdzie poznajemy się z naszym terapeutą.

Jeśli chcemy się dowiedzieć więcej na temat metod pracy, częstotliwości wizyt, dokładnych kosztów terapii, służy temu pierwsza wizyta i zawarcie kontraktu terapeutycznego. Pierwsza wizyta służy także weryfikacji, czy dany terapeuta „pasuje nam”, czy jednak skierujemy nasze kroki do gabinetu innego specjalisty.

Psycholog dziecięcy

Psycholog dziecięcy bezsprzecznie posiada dyplom magistra psychologii, często wzbogacony dodatkowymi kursami i specjalizacjami, jak np. specjalizacją z psychologii klinicznej dziecka.

Specjaliści przyjmują najczęściej w prywatnych gabinetach, a także w większych ośrodkach terapii, gdzie proponują terapię indywidualną lub udział w grupowych treningach umiejętności społecznych.

Psycholodzy dziecięcy, jak sugeruje nazwa, zajmują się kilkulatkami jak i nastolatkami.

Coach (trener)

W Polsce nie funkcjonuje zarówno ustawa o zawodzie terapeuty jak i trenera, stąd duża dowolność wśród osób, które tytułują się „coachem” bądź terapeutą, bez żadnych uprawnień. Z tego powodu warto szukać sprawdzoną osobę, która posiada udokumentowaną ścieżkę edukacyjną i doświadczenie w pracy.

Różnica między trenerem a psychologiem to przede wszystkim podejmowana tematyka problemów do rozwiązania, a także narzędzia temu służące. Należy zapamiętać, że trener pracuje z Tobą nad rozwiązaniem konkretnych problemów, np. dotyczących wystąpień publicznych lub zrzucenia wagi, nie powinien zajmować się jednak problemami psychicznymi (szczególnie klinicznymi).

Terapia par

Gdy czujesz, że twój związek przeżywa kryzys lub niechybnie zmierza ku upadkowi, a chcecie wraz z drugą połową podjąć wysiłek, aby zmienić ten stan rzeczy, warto udać się do terapeuty par. Co ciekawe wasze początkowe cele terapii wcale nie muszą być spójne, każda ze stron może podać swój cel, którym wcale nie musi być ratowanie związku, a na przykład spokojne zakończenie relacji.

Terapeuta powinien bezsprzecznie posiadać odpowiednie kwalifikacje, bowiem należy pamiętać, że w trakcie jednego spotkania znajdzie się między dwiema osobami, które mówią często „innym” językiem. Koszt wizyty jest zależny od terapeuty, jak ośrodka, w którym przyjmuje. Terapia par trwa często krócej niż terapia indywidualna i często przechodzi właśnie w tę formę terapii.

Terapia rodzin

Ten typ terapii wymaga bezapelacyjnie odpowiednich kwalifikacji ze strony terapeuty i oferowany jest najczęściej przez ośrodki wyspecjalizowane w pracy z rodzinami, wg założeń terapii systemowej.

Najczęściej w celu rozwiązana rodzinnego problemu potrzeba od 10 do 15 spotkań z członkami rodzin, pochodzących z różnych pokoleń.

Cena wizyty zalezy od tego czy terapeuta jest jeden, czy jest ich dwóch, waha się również w zależności od ośrodka oraz miasta, w którym odbywa się terapia.

Mediator

Specjalista tego rodzaju jest bardzo pomocny, gdy partnerzy są skłóceni i nie są w stanie dojść do porozumienia w sprawie podziału majątku, czy opieki nad dziećmi, np. przed rozprawą rozwodową. Usługi mediatora zawsze są odpłatne, nawet wtedy gdy skierowanie dostajemy od sądu (wówczas jednak stawki są bardziej przystępne cenowo niż, gdy sami opłacamy taką usługę).

Mam nadzieję, że powyższy przewodnik okaże się pomocny dla tych wszystkich, którzy szukają pomocy psychologicznej. Należy jednak pamiętać, że żadna z opisanej formy pomocy, nie zadziała i nie usunie dręczących nas problemów, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Jeśli chcesz, aby pomoc psychologiczna miała sens i była skuteczna musisz chcieć, aby coś się zmieniło i podjąć wysiłek, zmierzający do wprowadzenia zmian, szczególnie na poziomie niezdrowych zachowań.