OCD co to takiego?

OCD czyli ang. obsessive-compulsive disorder to zaburzenie obsesyjno-kompulsywne, które mimo powszechnego przekonania jest czymś więcej niż tylko byciem pedantycznym, albo „jedynie” sprawdzaniem (czasem nawet kilkukrotnym), czy wszystkie sprzęty są wyłączone.

Ludzi cierpiących na OCD charakteryzują nieuzasadnione lęki (tzw. obsesje), które próbują łagodzić, wykonując pewne czynności (tj. kompulsje). Uważa się, że u 2,3% populacji symptomy OCD są widoczne w pewnym momencie ich życia. Większość objawów pojawia się jeszcze przed 20 rokiem życia.

Jak się objawia OCD?

Chyba jednym z najbardziej znanych przykładów OCD jest wielokrotne mycie rąk (przymus), aby uniknąć choroby (obsesyjna myśl).

Większość osób, która jest świadoma, że mogą cierpieć na OCD uważają, że dotyczą ich tylko albo same obsesje, albo jedynie kompulsje. Jak wynika z badań statystyka ta wygląda zupełnie inaczej, około 70% chorych cierpi zarówno na obsesje, jak i kompulsje, 20% ma obsesje a 10% same zachowania kompulsywne.

Podobnie jak w przypadku większości problemów psychicznych, OCD obejmuje „normalne” objawy, które mają ekstremalne nasilenie. Normalne jest bowiem to, że większość z nas martwi się, że może zachorować, ale już mycie rąk 300 razy dziennie, aby tego uniknąć nie jest typowym zachowaniem prewencyjnym.

Należy pamiętać, że zarówno obsesje jak i kompulsje to kwestia nasilenia objawów i gdy stają się przyczyną problemów w życiu codziennym to należy niezwłocznie się nimi zająć. Poniżej znajdziecie niektóre symptomy, które mogą świadczyć o występowaniu obsesji:

1. Strach przed bakteriami i brudem.
2. Konieczność porządkowania i dążenia do symetrii.
3. Nadmierne wątpliwości.
4. Strach wywołany obecnością grzesznych i złych myśli.
5. Obawa przed popełnieniem błędu.
6. Strach przed wyrządzeniem komuś krzywdy.
7. Obawa o nieprzyzwoite zachowanie i wykrzyczenie przekleństw.

oraz kompulsji:

1. Wciąż powtarzane mycie rąk, kąpieli lub prysznica.
2. Mentalne „zatrzymanie” na danej myśli lub obrazie, który nie chce „odejść”.
3. Powtarzanie poszczególnych fraz i słów.
4. Organizowanie rzeczy zawsze w określony sposób.
5. Liczenie podczas rutynowych zadań, albo w myślach, albo na głos.
6. Wykonywanie zadań pewną, określoną liczbę razy.
7. Powtórne sprawdzenie (nawet kilkukrotne), czy wykonaliśmy jakąś rzecz np. zamknięcie zamka, czy wyłączenie kuchenki.
8. Skłonność do zbieractwa, także rzeczy bez wartości.

Większość ludzi jest w pełni świadoma, że ich myśli i/lub zachowania są nieuzasadnione, ale niektórzy zupełnie nie zdają sobie z tego sprawy. Jednakże jest coś to wzmacnia objawy, a mianowicie stres.

Dodatkowo około 1/3 osób cierpiących na OCD boryka się z mimowolnym powtarzaniem gwałtownych ruchów lub dźwięków, czyli tikami.

Jaka jest geneza OCD?

Niestety nie wiadomo, co powoduje OCD, jedyną bezpieczną odpowiedzią jest kombinacja czynników genetycznych i środowiskowych (wszystko też zależy od szkoły teoretycznej, wg której opisywane jest to schorzenie). Innymi słowy można powiedzieć, że (prawie) wszystko „zaczyna się” w rodzinie i eskaluje pod wpływem czynników stresogennych.

Jak pokonać OCD?

Do najczęściej stosowanych i najskuteczniejszych form leczenia OCD należy farmakoterapia i terapia poznawczo-behawioralna. Polega ona przede wszystkim na nauce tolerowania lęku bez konieczności przeprowadzania zrytualizowanych zachowań. Większości osób jest w stanie nauczyć się, jak „zarządzać” objawami i żyć normalnie. Po aktywnym leczeniu, większość zauważa znaczną redukcję objawów.

Następnym razem, gdy zauważycie u siebie lub osób z otoczenia niepokojące objawy z powyższych list,  które towarzyszą tej osobie na co dzień i utrudniają normalne funkcjonowanie, lepiej zwróćcie na to szczególną uwagę i skierujcie swe kroki do gabinetu specjalisty, który będzie w stanie przeprowadzić efektywne leczenie i umożliwi redukcję uciążliwych objawów.

Przypisy

*Wpis powstał na podstawie artykułu doktora Jeremy’ego Deana: Obsessive-Compulsive Disorder (OCD): 15 Signs You Should Know.