Bipolar disorder (zaburzenia afektywne dwubiegunowe), które w polskiej nomenklaturze znane są także jako zespół maniakalno-depresyjny, ujawniają się u 1 na 100 dorosłych osób w pewnym momencie ich życia.
Najbardziej oczywistym objawem choroby są bardzo silne wahania nastroju, ze skrajnymi stanami emocjonalnymi.
Ktoś kto cierpi na tego typu zaburzenia będzie miał czas wielkiej energii i radości, który może trwać kilka tygodni lub często kilka miesięcy, natomiast w innym czasie będzie mógł doświadczać bardzo głębokiej depresji. Czasami te stany mieszają się ze sobą. Te „wzloty i upadki” są znacznie większe i bardziej intensywne niż u większości ludzi. Nie jest to tylko poczucie energii, gdy budzimy się rano i coś chce nam się zrobić, a następnie naturalne zmęczenie wieczorową porą. Podczas ciężkich epizodów może być tak, że osoba nie będzie radziła sobie z codziennymi czynnościami.
Choroba ta często ma swój początek w późnym wieku nastoletnim lub w okolicach dwudziestki, ale zdecydowanie rzadko ujawnia się po 40 roku życia. Dotyka ona w równym stopniu kobiety jak i mężczyzn.
Charakterystyczne objawy dla tzw. manii to jedno lub więcej z poniższych, specyficznych uczuć i zachowań:
- uczucie euforii (rozanielenie, podniecenie),
- niepokój,
- agresywne zachowanie,
- niezwykła drażliwość,
- bardzo szybka mowa,
- angażowanie się w ryzykowne działania,
- podwyższony popęd seksualny,
- gonitwa myśli,
- słaba koncentracja,
- mnóstwo energii,
- rozrzutność, wydawanie dużych sum pieniędzy na niewłaściwe rzeczy,
- zmniejszona potrzeba snu,
- nadużywanie leków i alkoholu,
- pogorszenie wydawania racjonalnych sądów,
- poczucie ważności swojej osoby.
Depresyjne fazy mogą charakteryzować się jedną lub większą ilością myśli i zachowań z poniższej listy:
- codzienne życie nie jest już przedmiotem zainteresowania,
- poczucie beznadziejności,
- zmiany apetytu,
- odczuwanie pustki,
- nadmierne poczucie winy,
- myśli samobójcze,
- poczucie bycia bezwartościowym,
- chroniczne zmęczenie,
- zapominanie
- zaburzenia snu lub nadmierna senność
- wahania wagi – tycie lub utrata masy ciała,
- problemy z koncentracją.
Chorobę afektywną dwubiegunową można podzielić ze względu na przeżywane cykle tworzone przez fazy maniakalne i depresyjne. Niektórzy ludzie doświadczają przede wszystkim silnej fazy maniakalnej i krótkich okresów depresji. Inni mają ciężkie depresyjne fazy i krótkie okresy manii. Jeszcze inni szybko przechodzą z jednej fazy do drugiej.
W chorobie dwubiegunowej należy uważać na możliwość pojawienia się urojeń i halucynacji, które w manii przybiorą przekonanie o byciu najważniejszą osobą na świecie, w depresji natomiast o najgorszym człowieku.
Niestety jak to bywa w wielu przypadkach związanych z problemami ze zdrowiem psychicznym, przyczyna zaburzeń dwubiegunowych nie jest dobrze znana. Prawdopodobnie jest to mieszanka czynników środowiskowych i genetycznych, w tym stresu i nadużyć okresu dziecięcego. Leczenie polega przede wszystkim na psychoterapii i farmakoterapii. Te pierwsze strategie będą oparte na monitorowaniu nastroju, ogólnych sposobach radzenia sobie ze stresem oraz będą podkreślać znaczenie codziennych, rutynowych zadań. Jeśli chodzi o środki farmakologiczne to w użyciu jest lit oraz leki przeciwdepresyjne i przeciwdrgawkowe. Ich skuteczność będzie zależała od indywidualnej tolerancji u danej osoby.
Ludzie, którzy poddali się terapii zazwyczaj dobrze radzą sobie z objawami w dłuższym okresie czasu, ale pamiętajmy, że nie jest to łatwy proces. Jedno z badań (Tohen i wsp., 2003) wykazało, że 98% osób odczuło poprawę po dwóch latach leczenia. Niestety to samo badanie pokazało, że 40% badanych miało nawrót choroby w ciągu kolejnych dwóch lat.
Dla wszystkich zainteresowanych film, który pokazuje doświadczenia osób zmagających się z chorobą dwubiegunową.
Przypisy:
- The McLean-Harvard First-Episode Mania Study: Prediction of Recovery and First Recurrence, Mauricio Tohen, M.D., Dr.P.H., Carlos A. Zarate, M.D., John Hennen, Ph.D., Hari-Mandir Kaur Khalsa, A.B., Stephen M. Strakowski, M.D., Priscilla Gebre-Medhin, M.S., Paola Salvatore, M.D., and Ross J. Baldessarini, M.D.; The American Journal of Psychiatry, Volume 160, Issue 12, December 2003, pp. 2099-2107.
- Jeremy Dean, Bipolar Disorder: The Typical Symptoms You Should Know.
